W Grudniu 2019 roku cały Świat dowiedział się o nowym wirusie, który pochodził z Chin. Informacje otrzymywaliśmy za pomocą mediów, ale tak naprawdę każdy z nas nie wiedział do końca z czym mamy do czynienia.
Początek roku 2020, coraz bardziej przerażające informacje docierały do nas, na przełomie miesiąca stycznia-lutego, problem zaczął dotykać nas już bezpośrednio.
W marcu zostały wprowadzone obostrzenia, które już zaczęły obowiązywać, a my wszyscy musieliśmy dostosować się do nowej, trudnej rzeczywistości związanej z życiem codziennym i pracą w czasie pandemii.
W roku 2018 ukazała się nowelizacja normy akredytacyjnej obowiązująca w Laboratoriach badawczych, i wzorcujących PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących’’.
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Centrum Akredytacji, laboratoria akredytowane miały określony czas na wdrożenie nowych wymagań obowiązującej normy. Wiele laboratoriów wdrożyło nowe wymagania już w roku 2019, ale wiele jeszcze tego nie zrobiło.
Audity przeprowadzane przez Auditorów Polskiego Centrum Akredytacji odbywały się w siedzibach, laboratoriów, co było, bardzo przyjazne dla wszystkich zarówno dla auditorów, jak i pracowników laboratorium. Kontrola na miejscu zawsze, była bardzo przyjazna i doskonaląca dla stron zainteresowanych. Wszyscy pracownicy laboratoriów, mogli spokojnie uczestniczyć w audicie, a auditorzy mogli na miejscu zweryfikować dokumenty, oraz potwierdzić kompetencje akredytowanych laboratoriów. W marcu 2020 roku Polskie Centrum Akredytacji zgodnie z wprowadzonymi obostrzeniami Rządu, zastosowało formę kontroli w postaci auditu on-lain. Takie audity niosą za sobą wysyłanie mnóstwa stron dokumentów, potwierdzających prawidłową pracę laboratoriów. Czyli tak naprawdę audit nie trwa jeden, dwa, czy trzy dni, w takich realiach audt trwa od dwóch do trzech tygodni. Kontrola odbywa się , zapocą połączeń on-lain, bardzo często przerywanych, opóźnianych przez szybkość Internetu.
W marcu wprowadzono również zdalne nauczanie. Jakie to miało przełożenie na funkcjonowanie laboratoriów, przede wszystkim ograniczona ilość pracowników w pracy, związane to było z opieką nad dziećmi. Brak pracowników, spowodował duże obciążenie, pracą innych pracowników. Wile zakładów pracy wprowadziło również pracę zdalną. Praca Zdalna dla pracowników biurowych nie jest czymś takim co mogło by negatywnie wpłynąć na terminowość i rzetelność wykonywanej pracy. Problem jest w tym, że pracownicy laboratoriów są pracownikami technicznymi, i tu powstał ogromny problem. Nikt nie zwolnił laboratoriów z wymagań związanych z akredytacją, z pracą związaną, z obszarami regulowanymi prawnie, oraz przed zmniejszeniem ilości badań, które są wykonywane na potrzeby firm macierzystych, oraz klientów korzystających z działalności laboratoriów. Szczególnie dotknęło to laboratoriów małych, tam gdzie ilość zatrudnionych pracowników wraz z kierownikiem laboratorium, to ilość osób zatrudnionych, wahająca się od 3 do 5. W takich laboratoriach kierownicy najczęściej pełnią kilka funkcji (kierownika laboratorium, specjalisty ds. jakości, kierownika technicznego), w nowej rzeczywistości bardzo często kierownicy musieli zająć się również pracą na pracowniach, pobieraniem próbek.
Praca laboratoriów jest bezpośrednio związana z wykonywanymi badanymi, w obszarach regulowanych prawnie. Związane jest to z np. z opłatami za korzystanie ze środowiska, z zatwierdzaniem przydatności wody do spożycia przez ludzi, gospodarką osadową itd. Mała ilość pracowników, praca zdalna, wymagania akredytacyjne, wymagania regulatorów, oraz empatia do wszystkich zainteresowanych stron, bardzo często jest pracą ponad możliwości jakie może udźwignąć człowiek. Wymagania normy nakazują ciągłego monitorowania kompetencji pracowników. Długa absencja zawodowa jest związana z sprawdzeniami dodatkowymi pracowników, tworzeniem mnóstwa zapisów z kontroli, oraz nadawania nowych upoważnień. Laboratoria zaczęły szkolić swoich pracowników za pomocą webinariów, szkoleń on-lain.
Kontakt z klientami, oraz potencjalnymi klientami laboratoriów został również ograniczony. Laboratoria bardzo często napotykają ogromne trudności z zakupami, związane jest to z transportem.
Miejmy nadzieję ze rok 2021 przyniesie stabilizacje całej gospodarki, oraz nie spowoduje zamykania laboratoriów związanych, z brakiem klientów, obniżaniem kosztów w zakładach produkcyjnych bezpośrednio związanych z pracą laboratoriów.
Katarzyna Zofia Ulas
