Podczas konferencji prasowej dotyczącej projektu specustawy dotyczącej rewitalizacji Odry, minister Marek Gróbarczyk, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury oraz Krzysztof Woś, p.o. Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie przedstawili jej założenia i harmonogram oraz kompetencje poszczególnych instytucji zaangażowanych w projekt.
Specustawa będzie miała na celu usprawnienie procedur inwestycyjnych zapewniających odpowiedni stan zrzutów, które są wprowadzane do Odry przez podmioty posiadające pozwolenia wodnoprawne, zwiększenie zasobów wodnych, a także proces odbudowy biologicznej Odry. Dominujące znaczenie w zakresie inwestycji infrastrukturalnych będą miały Wody Polskie.
Ustawa jest niezwykle potrzebna, przyjęliśmy trzy obszary w których będzie realizowana. To przede wszystkim kwestia środowiskowa, inwestycyjna i odtworzeniowa ichtiofauny. To jest dla nas podstawowe zadanie, które musimy zrealizować identyfikując nielegalne zrzuty zanieczyszczeń oraz inwestując w rzekę Odrę – powiedział wiceminister Gróbarczyk.
Projekt zakłada wiele inwestycji, w których Wody Polskie będą miały dominującą rolę. Niezwykle ważna będzie także współpraca resortów i instytucji i identyfikacji nielegalnych zrzutów nieczystości oraz monitoring stanu rzek.
Prezes Woś zaapelował do organizacji ekologicznych o „współpracę i pomoc w zakresie inwestycji w gospodarkę wodną i środowiskową, aby inwestycje mogły być prowadzone szybciej dla naszego wspólnego dobra.”
Projekt specustawy zakładać ma także kompensacje finansowe dla podmiotów, które najbardziej ucierpiały w związku z sytuacją na Odrze – odszkodowania dla użytkowników rybackich. Prace nad specustawą prowadzić będzie międzyresortowy zespół, składający się z przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, Klimatu i Środowiska, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także Rodziny, i Polityki Społecznej.
Inwestycje w zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry i Wisły, to program realizowany w ramach środków Banku Światowego, Banku Rady Rozwoju Europy, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, budżetu państwa. Są to inwestycje – biorąc pod uwagę całość programu – przekraczające 5 mld zł, a na samej Odrze realizowane są działania przekraczające 3 mld zł - powiedział Prezes Woś,
Prezes Woś podkreślił, że od 2021 roku Wody Polskie prowadzą także monitoring upustów ściekowych do polskich rzek. Ponad 280 wylotów do Odry nie ma aktualnego pozwolenia wodnoprawnego. W całej Polsce z ponad 17000 zidentyfikowanych wylotów ponad 1400 nie ma pozwolenia wodnoprawnego - dodał Prezes.
Specustawa usprawnić ma również procedury kluczowe dla odbudowy ekosystemu Odry i zapewni lepszą komunikację jednostek odpowiedzialnych za czystość wód. Planowane jest wzmocnienie monitoringu wód oraz współpracę we wskazywaniu potencjalnych miejsc zagrożenia zanieczyszczeniem dzięki identyfikacji wylotów.
Według PGW Wody Polskie, sytuacja hydro-meteorologiczna w Europie – trwające upały i susza, przekładają się na bardzo niskie stany wód, również w rzekach w tym m.in. na Odrze. Inwestycje w gospodarkę wodną, w tym budowle hydrotechniczne, mają kluczowe znaczenie dla zachowania odpowiedniego poziomu wód. Jednocześnie poprawiają retencję wód zarówno w zlewni, jak i retencję korytową. Jest to, z jednej strony, odpowiedź na problem suszy, ale także wsparcie możliwości prowadzenia żeglugi na rzekach i pomoc ekosystemom wodnym w przetrwaniu okresów niedoboru opadów.
