Szczecińskie wodociągi stawiają na ekologię od dawna. Z jednej strony inwestują w przyjazną środowisku infrastrukturę np. farmy fotowoltaiczne, z drugiej zaś chętnie włączając się w programy mające długofalowy wpływ na jego ochronę.
Jednym z takich działań jest międzynarodowy projekt EMPEREST, którego celem jest skuteczniejsza eliminacja ze ścieków komunalnych zanieczyszczeń syntetycznych w tym związków typu PFAS. Właśnie trwa realizacja międzynarodowego projektu EMPEREST, którego uczestnikiem jest również ZWiK.
Co to są związki PFAS? Związki per- i polifluoroalkilowe (PFAS) obejmują kilka tysięcy związków chemicznych. Są masowo wykorzystywane w przemyśle. Stosuje się je przy produkcji wielu rzeczy codziennego użytku, takich jak wyroby teflonowe, nieprzywierające powłoki naczyń kuchennych, wodoodporne tekstylia, odporne na tłuszcz opakowania żywności, płyny do mycia podłóg czy też piany gaśnicze. Z biegiem czasu związki te gromadzą się w organizmie człowieka oraz w środowisku. Są znane jako „wieczne chemikalia”, ponieważ wyjątkowo trwale utrzymują się w naszym środowisku i ciele. Mogą doprowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenie wątroby, choroby tarczycy, otyłość, problemy z płodnością i nowotwory.
W projekcie EMPEREST uczestniczą przedstawiciele firm wodociągowych, naukowcy specjalizujący się w inżynierii chemicznej i ochronie środowiska, przedstawiciele władz lokalnych z państw Morza Bałtyckiego. W ramach projektu odbyło się już klika spotkań, wizyt studyjnych oraz warsztatów szkoleniowych. W ich trakcie rozmawiano m.in o metodologii oceny ryzyka PFAS, pilotażowych technologiach oczyszczania mikrozanieczyszczeń dla operatorów oczyszczalni ścieków oraz monitorowaniu PFAS w środowisku. Kolejne spotkanie partnerów Projektu odbędzie się w połowie lutego. Tematem przewodnim będzie podnoszenie świadomości i inicjowanie działań na rzecz odporności społecznej i ekologicznej na związki PFAS.
W połowie roku uczestnicy programu gościć będą w Gdańsku. Tutaj trwa końcowy etap budowanej przez Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną (GIWK) mobilnej stacji pilotażowej do badań efektywności usuwania trwałych zanieczyszczeń organicznych ze ścieków. W ramach programu stacja pilotażowa trafi też w drugiej połowie tego roku do Szczecina i pracować będzie w oczyszczalni ścieków Pomorzany.
Stacja badawcza będzie składać się m.in. z systemu ozonowania, filtracji na węglu aktywnym oraz dezynfekcji UV. Wyniki testów pilotażowych zostaną poddane analizom oraz będą wykorzystane do opracowania wytycznych technicznych dla systemów usuwania mikrozanieczyszczeń ze ścieków oraz przyszłych niezbędnych inwestycji. W projekcie chcemy zbadać w jakim stopniu ścieki dopływające i odpływające z oczyszczalni są zanieczyszczone związkami PFAS oraz jakie są możliwości ograniczenia ich emisji do środowiska.
Partnerem wiodącym (liderem) projektu jest Union of the Baltic Cities Sustainable Cities Commission (Związek Miast Bałtyckich Komisja Zrównoważonych Miast) z Turku, Finlandia.
W skład konsorcjum Projektu wchodzi 14 partnerów z krajów skupionych wokół Morza Bałtyckiego, tj. z Polski, Niemiec, Finlandii, Estonii, Litwy i Łotwy. Całkowity budżet projektu to 5 432 044 euro (z czego dofinansowanie z INTERREG -80%), a zaplanowany okres wdrażania zakończy się 31 grudnia 2025 roku.
Źródło: ZWIK Szczecin
