Odzysk wody ze ścieków w Polsce – filtracja membranowa i dezynfekcja UV
W związku z trudną sytuacją spowodowaną postępującymi zmianami klimatu oraz suszą, Unia Europejska od kilku lat podejmuje szereg różnorakich działań, aby zmniejszyć ryzyko niedoboru wody do nawadniania upraw.
Sposób na skutki suszy i zmian klimatycznych – odzysk wody ze ścieków
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/741 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie minimalnych wymogów dotyczących ponownego wykorzystania wody ma skłonić do bardziej wydajnego wykorzystania wody z oczyszczonych ścieków, w szczególności do celów rolniczych. Dlaczego? Rolnictwo jest głównym sektorem odpowiadającym za zużycie wody. Jest ona potrzebna między innymi do utrzymywania czystości pomieszczeń gospodarczych, sprzętów rolniczych i zwierząt czy podlewania upraw. Rozporządzenie pozwoli na dostosowanie się do skutków postępujących zmian klimatycznych oraz zapewnienie dostatecznej ilości wody do irygacji pól, zwłaszcza podczas dotkliwych upałów, co może bezpośrednio zapobiec negatywnym skutkom dotkliwych susz - w szczególności osłabieniu upraw, mniejszym zbiorom i niedoborom żywności.
Czy jednak możliwe będzie w Polsce zastąpienie wody wykorzystywanej rolniczo wodą z tzw. wtórnego obiegu? Część rolników pozostaje sceptyczna, natomiast eksperci nie mają wątpliwości – takie rozwiązania będą musiały zostać w Polsce wprowadzone. Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie jeśli chodzi o zasobność odnawialnych zasobów wody słodkiej w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oprócz tego, w jednej trzeciej gmin występuje problem zanieczyszczania wód powierzchniowych. Tak poważna sytuacja będzie wymagała dużych zmian i odpowiedzialnego gospodarowania zasobami wodnymi, a także zwrotu w kierunku odzyskiwania wody ze ścieków, aby oszczędzać naturalne zasoby wody pitnej.
W UE odzyskuje się ok. 1 mld m3 wody ścieków rocznie. Zgodnie z przewidywaniami unijnych organów, wejście rozporządzenia w życie może zwiększyć odzysk wody ze ścieków nawet do 6,6 mld m3 w roku 2025. Takie rozwiązania przełożą się bezpośrednio na oszczędzanie wody z naturalnych źródeł – pobór wody ze źródeł naturalnych do nawadniania, według założeń, ma się zmniejszyć o ponad 5% do 2025 roku.
Założenia gospodarki o obiegu zamkniętym
Maksymalizacja wykorzystania wody z odzysku zgodna jest z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym, która zakłada utrzymywanie wartości produktów, materiałów i zasobów w gospodarce tak długo, jak to możliwe, przy jednoczesnym ograniczeniu wytwarzania odpadów do minimum. Idea gospodarki o obiegu zamkniętym ma na celu zwiększenie konkurencyjności UE oraz ochronę przedsiębiorstw przed niedoborem zasobów i niestabilnością cen, przy jednoczesnym stworzeniu miejsc pracy dla osób o różnych kwalifikacjach ze względu na wdrożenie wielu innowacyjnych i wydajniejszych sposobów produkcji i konsumpcji. Jednak głównym jej celem, jest oszczędność energii i uniknięcie nieodwracalnych szkód spowodowanych wykorzystywaniem zasobów na poziomie przewyższającym zdolność Ziemi do odnowienia ich pod względem klimatu i różnorodności biologicznej oraz zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody.
Recykling ścieków w Polsce
Oprócz środków w zakresie efektywnego wykorzystania wody, powtórne wykorzystanie oczyszczonych ścieków w bezpiecznych i opłacalnych warunkach jest cennym, lecz mało wykorzystywanym sposobem zwiększenia zasobów wody i odciążenia nadmiernie eksploatowanych zasobów wodnych w UE. Kilka państw członkowskich ma wieloletnie i udane doświadczenia w ponownym wykorzystaniu wody do różnych celów, należy jednak podkreślić, że również w Polsce takie innowacyjne rozwiązania z powodzeniem są rozwijane.
Przykładem może być między innymi oczyszczalnia ścieków dla Stacji Narciarskiej Kasina Ski, czy oczyszczalnia dla Hotelu Bania**** Thermal & Ski w Białce Tatrzańskiej, obie zrealizowane przez firmę Schwander Polska – specjalizującej się w najnowocześniejszej technologii oczyszczania ścieków – technologii bioreaktorów membranowych MBR. Ponadto wszystkie oczyszczalnie Schwander Polska wykorzystują filtrat jako wodę technologiczną do pracy urządzeń oczyszczalni – ścieki oczyszczone w MBR są całkowicie pozbawione zawiesiny, co sprawia, że można je bezpiecznie wykorzystywać do pracy urządzeń oczyszczalni.
Firma Schwander Polska jest liderem nowoczesnej technologii oczyszczania ścieków w Polsce z olbrzymim doświadczeniem – może poszczycić się ponad 50 zaprojektowanymi i wybudowanymi oczyszczalniami ścieków w technologii MBR. Schwander Polska od dawna promuje odzyskiwanie wody ze ścieków oczyszczonych – w toku wieloletnich badań i współpracy z Politechniką Krakowską firmie udało się dopracować technologię oczyszczania w stopniu pozwalającym uzyskać odpowiednią jakość ścieku oczyszczonego, pozwalającą na bezproblemowe i bezpieczne ponowne wykorzystanie.
Jak podkreśla Prezes Zarządu Schwander Polska, Stanisław Malinowski, Rozporządzenie Rady UE i Parlamentu Europejskiego w sprawie opracowania parametrów ścieków oczyszczonych umożliwiających ich rolnicze wykorzystanie może być długo oczekiwanym przełomem w kwestii odzysku wody ze ścieków oczyszczonych:
„Nasza firma już dawno przygotowała takie rozwiązania, ale przepisy blokowały ten pomysł. Obecnie mianem „ścieku oczyszczonego” określa się zarówno ściek po klasycznej oczyszczalni, który zdecydowanie nie spełnia żadnych norm pozwalających na jego powtórne wykorzystanie, jak i wysoko jakościowy ściek oczyszczony po filtracji membranowej, który spełnia wyśrubowane normy jakości i bezpieczeństwa i nadaje się do ponownego wykorzystania. Należałoby w końcu w ujęciu prawnym rozróżnić i uregulować te dwa pojęcia. Problemem jest również brak wsparcia systemowego ze strony Państwa dla przełomowych i innowacyjnych technologii oczyszczania ścieków. Jako firma skupiająca się na innowacjach, wykonujemy dużą pracę w zakresie uświadamiania władz samorządowych w zakresie nowoczesnych technologii. Na szczęście jest coraz więcej włodarzy otwierających się na nowoczesne, ekologiczne technologie oczyszczania ścieków. Natomiast Państwo Polskie nie jest według naszego odczucia zainteresowane tym problemem. Na dzień dzisiejszy nie otrzymaliśmy żadnej pomocy zewnętrznej, wszystkie działania wykonujemy za własne ciężko wypracowane środki.”
„Ściek poddany filtracji membranowej (tzw. filtrat) oraz dezynfekcji lampą UV spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego. Woda odzyskana ze ścieków może być używana jako woda użytkowa do podlewania, nawadniania, irygacji ziemi rolnej, mycia ulic i placów, zasilania myjni samochodowych czy jako woda technologiczna do pracy urządzeń i czyszczenia przemysłowego, co pozwoli na oszczędzanie cennych naturalnych zasobów wody pitnej. W chwili obecnej wystąpiliśmy o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie filtratu (ścieki oczyszczone po membranach) do gleby. We współpracy z Politechniką Krakowską przystępujemy również do bardzo obszernych badań nad powtórnym wykorzystaniem ścieków, czyli odnową biologiczną wody.” – mówi Prezes Zarządu Schwander Polska.
Jakoś ścieku oczyszczonego – Schwander Polska, oczyszczalnia ścieków MBR w Muszynie
Link do filmu z poboru próbki permeatu (ścieku oczyszonego): https://www.youtube.com/watch?v=hmD0fljJ9Hc&feature=emb_imp_woyt
Oczyszczalnie zrealizowane przez Schwander Polska zdobywają uznanie światowej branży wodno-ściekowej – instalacje obejrzeli m. in. przedstawiciele branży wodno-ściekowej i samorządowej z Serbii, Danii, Norwegii, Finlandii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny i Rosji. Po odblokowaniu granic państwa planowana jest również wizyta specjalistów z Indii, Mongolii oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Technologia Schwander Polska pozwalająca na odzysk wody ze ścieków oczyszczonych:
- Oddzielenie większości bakterii chorobotwórczych, wirusów, farmaceutyków, antybiotyków, zawiesiny na membranach mikrofiltracyjnych (MF) – maksymalizacja efektów dzięki efektywnym procesom mikrobiologicznym będących owocem współpracy i badań Schwander Polska i Politechniki Krakowskiej. Tak oczyszczony filtrat spełnia bardzo wyśrubowane normy dla ścieku oczyszczonego.
- Dodatkowa dezynfekcja lampą UV – eliminacja do 99% procent pozostałych bakterii i wirusów, dzięki czemu ściek oczyszczony spełnia wszelkie normy pozwalające na jego ponowne wykorzystanie i bezpieczny kontakt z człowiekiem.
Ściek oczyszczony w oczyszczalni Kasina Ski w technologii MBR spełnia bardziej rygorystyczne normy niż woda w Potoku Kasinianka
Schwander Polska ubiega się obecnie o decyzję pozwolenie wodnoprawne na ponowne wykorzystanie ścieków oczyszczonych po oczyszczalni ścieków Kasina Ski do celów sztucznego naśnieżania w zimie oraz nawadniania terenów zielonych w lecie.
„W pierwszej instancji Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie wydało decyzję odmowną, dlatego też złożyliśmy odwołanie do drugiej instancji, ponieważ spełniamy wymogi najlepszych klas wody odzyskanej ze ścieków wyszczególnionych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/741 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie minimalnych wymogów dotyczących ponownego wykorzystania wody, które zacznie obowiązywać w Polsce od 2023 roku.” – mówi Prezes Zarządu Schwander Polska, Stanisław Malinowski.
W toku procedury odwoławczej, firma Schwander Polska na własny koszt zleciła badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne niezależnemu Akredytowanemu Laboratorium działającemu przy Sądeckich Wodociągach. Celem badań było porównanie jakości ścieku oczyszczonego po filtracji membranowej i dezynfekcji UV z wodą w Potoku Kasinianka, z którego obecnie pobierana jest woda do naśnieżania. Wyniki okazały się zdumiewające – jednoznacznie potwierdzono, że ściek oczyszczony spełnia znacznie wyższe normy jakościowe niż woda w Potoku Kasinianka – różnice obrazuje poniższy wykres.
Porównanie parametrów ścieku oczyszczonego oraz wody w Potoku Kasinianka
PRZYKŁADY REALIZACJI SCHWANDER POLSKA UMOŻLIWIAJĄCYCH PONOWNE WYKORZYSTANIE FILTRATU
Oczyszczalnia ścieków dla Hotelu Bania Thermal & Ski w Białce Tatrzańskiej
Lokalizacja: Białka Tatrzańska, Polska
Technologia: Schwander Polska Sp. z o.o. sp. k.
Data uruchomienia: 2020 r.
Właściciel: Hotel Bania**** Thermal & Ski, ul. Środkowa 181, 34-405 Białka Tatrzańska
Przepływ średniodobowy: 600 m3/d
Ponowne wykorzystanie ścieku oczyszczonego (tzw. filtratu):
- do sztucznego naśnieżania stoku narciarskiego,
- do nawadniania terenów zielonych,
- jako wodę technologiczną do chłodzenia urządzeń,
- jako wodę technologiczną konieczną do pracy urządzeń oczyszczalni ścieków.
Oczyszczalnia ścieków dla luksusowego Hotelu Bania **** Thermal & Ski, zlokalizowanego u stóp największego ośrodka narciarskiego w Polsce. Zimą do dyspozycji Gości znajduje się stok narciarski, położony tuż obok hotelu. Baza noclegowa hotelu obejmuje 262 pokoje.
Hotel Bania Thermal & Spa w Białce Tatrzańskiej
Hotel jest połączony z basenami Terma Bania - do hotelu należy aż 14 basenów zewnętrznych i wewnętrznych o łącznej powierzchni lustra wody równej 2400 m2.
Ekologiczne rozwiązania
Pomysł budowy kompleksu termalnego zrodził się w 2006 roku i od samego początku zakładał wpasowanie nowo powstałego obiektu w naturalne ukształtowanie terenu. Inwestorom zależało na unikalnym połączeniu nowoczesnego designu z elementami góralskiego folkloru, przy zachowaniu ekologicznych rozwiązań. Materiały wykorzystywane podczas budowy miały być naturalne: kamień, drewno – w większości występujące na Podhalu. Ta myśl przyświecała również właścicielowi obiektu przy wyborze technologii oczyszczania ścieków – zdecydowano się na opcję najbardziej przyjazną środowisku – ultranowoczesną technologię mikrofiltracji membranowej (MBR) oraz dezynfekcję lampą UV, umożliwiającą ponowne wykorzystanie ścieków oczyszczonych. Filtrat będzie wykorzystywany do celów technologicznych kompleksu oraz do sztucznego naśnieżania stoków w zimie i nawadniania terenów zielonych w okresie letnim.
Sztuczne naśnieżanie – przyszłość ponownego wykorzystania wody odzyskanej ze ścieków
Problem z ubogimi zasobami wody jest szczególnie widoczny w górach. Już obecnie obserwuje się obniżanie poziomu zwierciadła wód gruntowych oraz mniejszy przepływ wody w ciekach powierzchniowych. Tymczasem do naśnieżania potrzeba ogromnych zasobów wodnych. Na jeden metr sześcienny śniegu potrzeba aż ok. 400-500 litrów wody.
Rosnące zapotrzebowanie na wodę do sztucznego zaśnieżania ośrodków narciarskich kosztem ograniczonych i zmniejszających się zasobów wody pitnej i nienaruszalnego przepływu cieków sprawia, że technologie pozwalające wykorzystywać do tego celu bezpieczną wodę odzyskaną ze ścieków w przyszłości mogą stanowić w Polsce jedyne dopuszczalne rozwiązanie.
Estetyczna architektura, redukcja powierzchni zabudowy i brak uciążliwości dla gości hotelu
Oczyszczalnia zlokalizowana jest wewnątrz architektury hotelowej. Architektura obiektu harmonizuje z otaczającą zabudową kompleksu. Takie rozwiązanie było możliwe dzięki temu, że obiekt wyposażony jest w system dezodoryzacji, dzięki czemu oczyszczalnia nie stwarza żadnych uciążliwości dla gości zatrzymujących się w hotelu.
Hotel Bania Thermal & Spa w Białce Tatrzańskiej
Przy projektowaniu zostały wykorzystane nieużywane pomieszczenia, co pozwoliło na ograniczenie kosztów inwestycyjnych i redukcję powierzchni zajmowanej przez oczyszczalnię, co miało priorytetowe znaczenie dla Inwestora ze względu na niewielką wielkość dostępnej działki. Było to możliwe dzięki zastosowaniu technologii MBR, która przy zachowaniu tej samej przepustowości pozwala na redukcję powierzchni zbiorników i zabudowy 2-4 krotnie w porównaniu z oczyszczalniami klasycznymi. Dodatkową redukcję powierzchni osiągnięto dzięki zastosowaniu układu piętrowego.
Oczyszczalnia MBR wykonana przez Schwander Polska dla Hotelu Bania – wizualizacja elewacji
Oczyszczalnia dla Stacji Narciarskiej Kasina Ski & Bike Park z możliwością ponownego wykorzystania wody odzyskanej ze ścieków
Lokalizacja: Kasina Wielka, Polska
Technologia: Schwander Polska Sp. z o.o. sp. k.
Data uruchomienia: 2017 r.
Właściciel: Kasina Ski&Bike Park, Kasina Wielka 672, 34-741 Mszana Dolna
Przepływ średniodobowy: 100 m3/d
Ponowne wykorzystanie ścieku oczyszczonego (tzw. filtratu):
- do sztucznego naśnieżania stoku narciarskiego,
- do nawadniania terenów zielonych,
- jako wodę technologiczną konieczną do pracy urządzeń oczyszczalni ścieków.
Stacja Narciarska Kasina Ski w podkrakowskiej miejscowości Kasina Wielka to ośrodek narciarski położony w Beskidzie Wyspowym, na północno-zachodnim zboczu Śnieżnicy, wraz z bazą noclegową. Dodatkowo odwiedzający mogą skorzystać z oferty Bike Park Kasina oferującego 9 tras rowerowych, co czyni Bike Park w podkrakowskiej miejscowości największym tego typu obiektem w Polsce.
Oczyszczalnia została wykonana w bardzo trudnym terenie, ponieważ ze względu na położenie ośrodka nie było możliwości odprowadzenia ścieków do odbiornika. Rozwiązanie zaproponowane przez Schwander Polska zakłada zastosowanie technologii membranowej wraz z powtórnym wykorzystaniem ścieków oczyszczonych po dezynfekcji lampą UV - do naśnieżania stoku w okresie zimowym, a w okresie letnim do nawadniania terenów zielonych.
Wkomponowany w zbocze stoku narciarskiego obiekt harmonizuje z otaczającym krajobrazem i dzięki przemyślanym rozwiązaniom architektonicznym jest niemal niewidoczny dla turystów.
Oczyszczalnia Ścieków MBR wkomponowana w zbocze stoku narciarskiego – Pensjonat Kasina Ski
PRZYKŁADY KONCEPCJI SCHWANDER POLSKA UMOŻLIWIAJĄCYCH PONOWNE WYKORZYSTANIE FILTRATU
Koncepcja oczyszczalni ścieków MBR przy parkingu na Łysej Polanie na szlaku do Morskiego Oka
Obiekt zlokalizowany na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.Ponowne wykorzystanie filtratu do spłukiwania toalet. Poniżej wizualizacja budynku.
Wizualizacja oczyszczalni ścieków MBR – Łysa Polana
Koncepcja oczyszczalni ścieków MBR dla Tauron Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrowni Łagisza
Przepływ średniodobowy: 500-700 m3/d.Ponowne wykorzystanie filtratu w układzie przygotowania wody chłodzącej.
Koncepcja oczyszczalni ścieków MBR dla Przedsiębiorstwa Jasta Sp. z o.o. Spółka komandytowa - Zakład przetwórczy w Danielowie
Działalność zakładu obejmuje przetwarzanie ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego kategorii 3 (tłuszczy i olei posmażalniczych, przeterminowanej żywności, odpadów gastronomicznych). Ponowne wykorzystanie filtratu do celów technologicznych Zakładu.
Zalety odzysku wody ze ścieków
1. Ograniczenie negatywnego aspektu środowiskowego i ograniczenie wykorzystania nawozów stałych
Pod kątem aspektu środowiskowego, ponowne wykorzystanie wody odzyskanej ze ścieków komunalnych jest lepszą alternatywą niż wykorzystywanie zasobów z ujęć wód podziemnych, czerpanie z rzek lub odsalanie.
Ponowne wykorzystanie wody do nawadniania w rolnictwie może się również przyczynić do propagowania gospodarki o obiegu zamkniętym dzięki odzyskiwaniu składników odżywczych z odzyskanej wody i wykorzystywaniu ich w uprawach z użyciem technik fertygacji. W ten sposób ponowne wykorzystanie wody może potencjalnie prowadzić do zmniejszenia potrzeby dodatkowego stosowania nawozów mineralnych. Użytkownicy końcowi powinni być informowani o zawartości składników odżywczych w odzyskanej wodzie. Ponowne wykorzystanie wody może przyczyniać się do odzyskiwania składników odżywczych zawartych w oczyszczonych ściekach komunalnych, a wykorzystanie odzyskanej wody do celów nawadniania w rolnictwie lub leśnictwie może być sposobem na ponowne włączenie składników odżywczych, takich jak azot, fosfor i potas, do naturalnych cyklów biochemicznych.
2. Ochrona zasobów wody pitnej
Wykorzystywanie wody z odzysku po oczyszczeniu ścieków może zmniejszyć zapotrzebowanie na wodę z naturalnych źródeł, którą obecnie marnuje się wykorzystując do celów takich jak nawadnianie upraw, nawadnianie pól golfowych, ogrodnictwo, utrzymanie czystości placów i ulic, zasilanie myjni samochodowych. W ten sposób cenne zasoby wody pitnej będą mogły zostać ochronione i przeznaczone do konsumpcji, natomiast sektorach gdzie będzie to możliwe, wodę pitną zastąpiłaby woda z wtórnego obiegu. Jest to szczególnie istotne dla obszarów dotkniętych niedoborami wody i suszą.
3. Wyeliminowanie konieczności transportu wody
Zamiast przyjmować na siebie odpowiedzialność wynikającą ze zrzutu ścieków, można je odzyskiwać i wykorzystywać, co obecnie uznawane jest za inteligentną praktykę biznesową, korzystną z punktu widzenia rentowności i wydajności przedsiębiorstw. Transport wody poza obiekt oczyszczalni jest bardzo drogi. Kiedy obiekty przemysłowe odzyskują wodę ze ścieków i wykorzystują ją do procesów przemysłowych, generują olbrzymie oszczędności w związku z transportem, zagospodarowaniem i kosztami energii. Jak wiadomo wiele przemysłów wykorzystuje olbrzymie ilości wody, a dzięki ponownemu wykorzystaniu ścieków po oczyszczeniu będzie możliwe zapewnienie jej dostępności na miejscu na dużą skalę.
4. Zrównoważona gospodarka zasobami
W uproszczeniu zrównoważona gospodarka polega na skupieniu się na bardziej wydajnym korzystaniu z zasobów naturalnych, chroniąc je w taki sposób, aby jednocześnie zapewnić dostęp do nich przyszłym pokoleniom.
Co mają wspólnego oczyszczalnie MBR ze zrównoważoną gospodarką? Bardzo dużo. Przede wszystkim jest to zrównoważona, przyjazna środowisku naturalnemu technologia, chroniąca zasoby wodne i poprawiająca jakość wód w rzekach. Ponadto, umożliwia ona ponowne wykorzystanie wody odzyskanej ze ścieków, oszczędzając w ten sposób zasoby wody z naturalnych źródeł.
5. Bodziec ekonomiczny i społeczny, poprawa ekonomicznej opłacalności inwestycji w oczyszczalnie ścieków
Zapotrzebowanie na efektywne technologie oczyszczania ścieków i odzysku wody ze ścieków oczyszczonych pobudzą środowisko naukowe do innowacyjności i prowadzenia badań naukowych. Będzie to również szansa na wykorzystanie potencjału ścieków i generowanie olbrzymich oszczędności. Rozwój i wdrożenie innowacyjnych technologii na szeroką skalę będzie stanowić również bodziec dla wielu sektorów gospodarki oraz spowoduje wzrost zatrudnienia personelu o różnych kwalifikacjach.
Oczyszczalnia przyszłości
Nierozsądne gospodarowanie zasobami doprowadziło do sytuacji, w której obecne pokolenie poważnie musi zrewidować dotychczasową politykę gospodarowania dostępnymi surowcami, aby zapewnić ich dostępność dla przyszłych pokoleń. Schwander Polska od początku swojej działalności stawia na innowacyjność, dzięki czemu technologie odzysku wody ze ścieków na przestrzeni lat udało się dopracować do perfekcji. Aby jednak dało się je zastosować w szerszej skali, potrzebne jest wprowadzenie ram prawnych regulujących parametry ścieków oczyszczonych. Rozporządzenie UE może stanowić krok milowy w zakresie odzysku wody ze ścieków oczyszczonych.
Dalsze kierunki rozwoju, które obecnie są nieustannie podejmowane przez ośrodki badawcze i techniczne, będą uwzględniały dalsze udoskonalenia, m. in.: przeróbkę osadów ściekowych (odpadów) w produkt, odzysk surowców oraz produkcję energii z osadów, odzysk surowców ze ścieków oraz dalsze kroki w zakresie zwiększania samowystarczalności energetycznej w aspekcie energii elektrycznej i cieplnej.
Budowa Oczyszczalni w Muszynie
opr .Schwander Polska Sp z o.o.