Położone na Mazowszu Wyśmierzyce są jedną z niewielu miejscowości w Polsce z działającą naturalną oczyszczalnią ścieków typu hydrofitowego. To rozwiązanie idealne dla małych miejscowości oraz gmin na obszarach wiejskich, które mierzą się z problemem oczyszczania ścieków ze zbiorników bezodpływowych lub zmiennym natężeniem nieczystości, np. w okresie wakacyjnym.
Uruchomienie zmodernizowanej oczyszczalni hydrofitowej to odpowiedź na wyzwania, przed którymi stała nasza gmina. W regionie Wyśmierzyc znaczną część nieczystości stanowią ścieki dowożone taborem asenizacyjnym, o bardzo wysokim stężeniu zanieczyszczeń. Ze względu na ograniczenia i spore koszty tradycyjnych oczyszczalni, zdecydowaliśmy się na nowoczesne, ekonomiczne oraz przyjazne dla środowiska rozwiązanie w postaci oczyszczalni naturalnej. Jej wydajność, sięga 90 m³ ścieków na dobę, zapewniając przy tym ochronę środowiska naturalnego Doliny rzeki Pilicy – mówi burmistrz Wyśmierzyc, Małgorzata Zajączkowska.
Naturalne oczyszczalnie ścieków – zwane też oczyszczalniami pasywnymi lub hydrofitowymi – są popularne w wielu krajach Europy. Ponad 1500 rozwiązań tego typu znajduje się m.in. we Francji, Niemczech, Włoszech, Danii, Czechach czy Wielkiej Brytanii. Wyśmierzyce są jedną z kilku miejscowości w naszym kraju, która skorzystała z tej technologii.
Grażyna Lamczyk, wójt gminy Dębowa Kłoda w województwie lubelskim, ma kilkuletnie doświadczenia z działania naturalnej oczyszczalni ścieków. Ponieważ oczyszczalnia hydrofitowa nie generuje żadnych nieprzyjemnych zapachów, nasza gmina zaczęła nawet myśleć o budowie boiska sportowego na jej terenie. Eksploatacja jest prosta i nie wymaga nakładów finansowych na serwis maszyn czy koszty energii, jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnych rozwiązań. Uzupełnienie takiej oczyszczalni o instalację fotowoltaiczną pozwoliłoby ograniczyć do minimum koszty funkcjonowania.
Naturalne oczyszczalnie znakomicie sprawdzają się w gminach na obszarach wiejskich oraz w małych miejscowościach, liczących do dwóch tysięcy mieszkańców, w których część ścieków jest zbierana z przydomowych zbiorników bezodpływowych (szamb). Oczyszczalnie hydrofitowe radzą sobie również w przypadku zmieniającej się liczby ludności, a co za tym idzie nieczystości, jak dzieje się często w sezonowych miejscowościach turystycznych. Tego typu instalacje powstają także przy obiektach umiejscowionych z dala od istniejącej sieci kanalizacyjnej, jak hotele, pola kampingowe czy stadniny. Łatwa rozbudowa sprawia, że korzystają z nich gminy, które planują przyłączenie do sieci kanalizacyjnej kolejnych miejscowości.
Naturalne oczyszczalnie ścieków to rozwiązanie proste w użytkowaniu, które nie wymaga do obsługi wyspecjalizowanych pracowników. Dodatkową korzyścią są niskie koszty eksploatacji: jak niewielkie zużycie prądu, brak konieczności stosowania chemikaliów czy mniej urządzeń wymagających serwisu, mówi Łukasz Rodek z RDLS, spółki spin-off Uniwersytetu Warszawskiego, która zrealizowała projekt w Wyśmierzycach. Instalacje takie, jak ta w Wyśmierzycach, nie wydzielają nieprzyjemnych zapachów, co sprawia, że można je budować w niewielkiej odległości od terenów zamieszkanych. Dzięki zastosowaniu biofilmu, czyli mikroorganizmów odpowiedzialnych za proces oczyszczania oraz obsadzeniu roślinami, oczyszczalnie hydrofitowe przypominają porośnięte naturalną roślinnością mokradła. Można je stawiać nawet na chronionych obszarach „Natura 2000”.
Podstawą działania naturalnych oczyszczalni ścieków są filtry – wykopane w ziemi niecki o powierzchni kilkuset metrów kwadratowych, wyłożone folią zapewniającą szczelność instalacji. Filtry wypełnia kruszywo, na którym rozwija się biofilm. Tworzące go mikroorganizmy wykorzystują ścieki jako źródła węgla, a tym samym je oczyszczają.
To prawda, że naturalne oczyszczalnie ścieków potrzebują dosyć dużej powierzchni: około jednego hektara na dwa tysiące mieszkańców. Jednak dzięki temu instalacje tego rodzaju – w przeciwieństwie do rozwiązań tradycyjnych – są w stanie przyjmować duże i niespodziewane ilości dowożonych ścieków. Nie dotyczy ich również problem przelewania się nieczystości z przepełnionych zbiorników. Realizacja w Wyśmierzycach pokazuje, że polskie gminy co raz częściej sięgają po takie rozwiązania, by uporać się z kwestią oczyszczania ścieków ze zbiorników bezodpływowych, dodaje Łukasz Rodek.
Źródło: RDLS
Foto: Materiały RDLS
