Padł rekord. Aż 600 łodzian z okazji 600 lat Łodzi zobaczyło "Podziemną Katedrę" na Stokach. Zbiornik jest dostępny raz na kilka lat i tylko przez kilka dni. Po wykonaniu pilnych prac konserwacyjnych pracownicy ZWIK muszą tak szybko jak to możliwe napełnić go wodą.
To obiekt strategiczny dla funkcjonowania miasta - na Stokach gromadzona jest bowiem rezerwa wody pitnej dla mieszkańców miasta.
„Nie ma możliwości, by nieograniczona liczba osób zwiedzała wnętrze zbiornika! Po raz pierwszy w historii miasta tak liczne grono łodzian zobaczyło ten unikalny w skali Europy zabytek techniki, prezentujący najwyższy kunszt sztuki inżynierskiej z przełomu XIX i XX wieku. Kolejna okazja do zwiedzania zbiorników zdarzy się za dwa, trzy lata”- informuje łódzki ZWIK.
To nie pierwszy przypadek zwiedzania zbiorników na Stokach. Gdy je wzniesiono w 1937 roku – przez kilka lat stały puste, bez wody. Wówczas do zwiedzania Podziemnej Katedry zapraszano odwiedząjących Łódź oficjalnych gości – przedstawicieli rządu, obcych ambasad czy… piłkarzy zagranicznych klubów rozgrywających w Łodzi międzynarodowe mecze.
Samo Wzgórze Stokowskie (260 metrów n.p.m.) było kiedyś najwyższym wzniesieniem Łodzi. Na pomysł wykorzystania go do zasilania miasta w wodę wpadł na początku XX wieku angielski inżynier William Heerlein Lindley. Uznał, że wzgórze doskonale nadaje się na budowę zbiorników na wodę. Powstała w ten sposób naturalna wieża ciśnień, z której woda rurami spływa siłą grawitacji do domów położonych poniżej zbiorników. Różnica poziomu między lustrem wody w „Podziemnej Katedrze”, a najniższym punktem zasilanym z sieci wodociągowej w Łodzi wynosi blisko 100 metrów.
Zanim przystąpiono do budowy zbiorników trzeba było rozebrać stojący na wzgórzu drewniany wiatrak oraz ukształtować teren. Wysokie koszty inwestycji spowodowały, że pierwsze dwa zbiorniki, każdy o pojemności 15 milionów litrów, zbudowano w latach 1935–1937. Dwa kolejne dopiero po II wojnie światowej, w latach 1949-53. Powstały na planie kwadratów, każdy o boku 60 metrów. Na sklepienie każdego ze zbiorników składa się 100 kopuł podtrzymywanych przez 81 kolumn. "Las kolumn” z ceglanymi łukami i kopułami przypomina średniowieczne katedry – stąd nazwa „Katedra na Stokach”. Woda do zbiorników jest tłoczona rurami z 19. studni głębinowych oraz w niewielkiej ilości z ujęcia w Tomaszowie Mazowieckim na rzece Pilicy.
Źródło: ZWIK w Łodzi
